NHỮNG TRỢ TỪ TIẾNG NHẬT KHÓ ĐỐI VỚI NGƯỜI VIỆT HỌC TIẾNG NHẬT (TRỢ TỪ CÁCH "WO"

Tóm tắt

Dựa trên kết quả điều tra quy mô nhỏ về các vấn đề ngữ pháp đối với sinh viên trường Đại học Ngoại ngữ (nay là Trường Đại học Hà Nội), bài viết nêu các lỗi sai trong việc sử dụng trợ từ cách "wo" và mô tả chức năng của trợ từ này cũng như nêu thực trạng và xu hướng sử dụng sai trợ từ cách này. Cuộc điều tra tiến hành vào tháng 3 năm 2002 trên 94 sinh viên Khoa tiếng Nhật của Trường Đại học Hà Nội (đã học tiếng Nhật được khoảng 2,5 năm). Chúng tôi đã sử dụng phương pháp phát phiếu điều tra. Kết quả điều tra cho thấy trong số 20 câu hỏi liên quan đến trợ từ, tỉ lệ trả lời đúng ở những câu hỏi liên quan đến nơi chốn và di chuyển được thể hiện bằng trợ từ "ni" cũng như ở những câu hỏi có chủ thể động tác và sự thay đổi được thể hiện bằng trợ từ "ga" chiếm tỉ lệ rất cao. Ngược lại, những câu trả lời sai xuất hiện nhiều ở cách dùng sai trợ từ "wo", ví dụ như có câu đáng lẽ phải trả lời là "ga", nhưng sinh viên lại trả lời bằng "wo", hoặc trả lời "wo" đối với những câu lẽ ra phải trả lời bằng "ni". Những cách dùng sai như trên cho thấy có sự liên quan chặt chẽ đến cách sử dụng của trợ từ "wo". Về cách sử dụng trợ từ "wo", trước hết trợ từ này dùng để biểu thị tân ngữ, tuy nhiên đôi khi các tân ngữ cũng là các động từ với sự tham gia của trợ từ "ga", "ni" hoặc là các tính từ. Do sinh viên khó phân biệt tân ngữ được thể hiện bằng trợ từ "ni" với tân ngữ được thể hiện bằng trợ từ "wo" nên tỉ lệ trả lời sai các câu hỏi khá cao. Bên cạnh đó, các trợ từ cách "wo" và "ga" sử dụng cho việc phân biệt nội động từ và ngoại động từ, lại có thể sử dụng đối với các câu chủ động và bị động. Để mô tả sự thay đổi, nội động từ dùng trợ từ "ga", ngoại động từ dùng trợ từ "wo" và có nhiều cặp nội động, ngoại động từ. Tân ngữ sử dụng trợ từ "wo" trong câu chủ động khi chuyển thành câu bị động được thay bằng trợ từ "ga". Tóm lại, trợ từ cách "wo" và "ga" có một số mối liên hệ qua lại nên người học thường hay sử dụng sai và các câu trả lời sai trong cuộc điều tra thường rơi vào các trường hợp nội động từ/ngoại động từ hay các câu chủ động/bị động. Như vậy, trong số các trợ từ cách có cùng mục đích sử dụng, trợ từ "wo" có khá nhiều cách sử dụng về mặt ngữ pháp mà việc phân biệt khi sử dụng phức tạp và khó. Vì vậy, kết quả là có nhiều câu trả lời sai liên quan đến trợ từ "wo" và đây được xem là một trợ từ khó khi học tập tiếng Nhật.