Tạp chí Khoa học Ngoại ngữ

NGHIÊN CỨU SO SÁNH CÂU CHỦ NGỮ THỤ ĐỘNG TRONG TIẾNG HÁN VÀ CÁCH BIỂU ĐẠT TƯƠNG ỨNG TRONG TIẾNG VIỆT

2025-06-10T18:02:32+07:00

Câu chủ ngữ thụ động trong tiếng Hán hiện đại là một loại câu đặc biệt và rất khó đối với học sinh người Việt. Dựa vào lý thuyết về lực động lực của Talmy, lý thuyết tình thái của Peng Lizhen và lý thuyết về chuyển tác của Halliday, nghiên cứu này phân tích so sánh câu chủ ngữ thụ động trong tiếng Hán hiện đại và kiểu câu tương ứng trong tiếng Việt. Kết quả cho thấy cả hai kiểu câu đều miêu tả trạng thái của chủ ngữ, mang theo ý kiến chủ quan của người nói, biểu thị tình thái nhận thức, động lực và đạo nghĩa. Chủ ngữ thường là thực thể vô sinh, có tính chỉ định sẵn, và phổ quát, nhưng cũng tồn tại trường hợp chủ ngữ là hữu sinh và phi tác thể. Vị ngữ của loại câu này trong tiếng Hán có thể là động từ biểu thị hành động hay tâm lý, thường có thêm phần miêu tả. Vị ngữ của câu tương ứng trong tiếng Việt chủ yếu là động từ hành động, có thể là một mình động từ hoặc thêm phần miêu tả và thể hiện ý kiến chủ quan, thậm chí cả người thực hiện hành động. Ngoài ra, câu chủ ngữ thụ động trong tiếng Hán có tính cập vật mạnh có thể được diễn đạt bằng nhiều cách khác nhau trong tiếng Việt.

TÊN RIÊNG TRONG TRUYỆN NGẮN "NHỮNG CON NGƯỜI TÂM LINH" CỦA A. PLATONOV

2025-06-10T18:17:40+07:00

Bài báo nghiên cứu về nguồn gốc, ý nghĩa và chức năng của các tên riêng được sử dụng trong tác phẩm “Những con người tâm linh” của nhà văn Nga A. Platonov. Tác giả sử dụng cả tên của những nhân vật lịch sử có thật, đã tham gia trận chiến Sevastopol, và những cái tên hư cấu để giúp ông thể hiện ý tưởng và quan điểm của mình. Thông qua những cái tên đó, Platonov truyền tải các hình ảnh sâu sắc, nhấn mạnh ý nghĩa biểu tượng của các nhân vật và làm nổi bật các chủ đề cốt lõi trong tác phẩm. Sự giao thoa giữa thực tế và sáng tạo nghệ thuật này giúp độc giả hiểu sâu hơn về ý đồ của tác giả và đắm mình vào không khí của tác phẩm, phản ánh tinh thần thời đại đó và những người anh hùng của nó

ĐIỀM BÁO DÂN GIAN TRONG VĂN HOÁ NGA VÀ VĂN HOÁ VIỆT NAM - NHỮNG NÉT TƯƠNG ĐỒNG VÀ KHÁC BIỆT

2025-06-11T17:31:44+07:00

Điềm báo dân gian đã tồn tại từ lâu trong nhiều nền văn hóa và văn minh. Chúng là một phần không thể thiếu của văn hóa dân tộc. Đây là sự liên hệ giữa hai tình huống (sự kiện) được truyền thống dân gian xác lập trong mối quan hệ nhân quả một cách ngẫu nhiên. Các điềm báo dân gian có thể mang tính tiên đoán hoặc mê tín (phi lý) tùy thuộc vào cơ sở của chúng: dựa trên những quan sát có hệ thống hoặc dựa trên những quan niệm thần thoại. Nghiên cứu này nhằm phát hiện những điểm tương đồng và khác biệt của các điềm báo trong văn hóa Nga và Việt Nam. Việc nghiên cứu các điềm báo dân gian Nga và Việt theo nguyên tắc chủ đề góp phần làm sâu sắc thêm kiến thức về hai quốc gia, mở rộng hiểu biết về đời sống, văn hóa, thế giới quan và lịch sử của người dân hai nước.

ĐỐI CHIẾU PHƯƠNG THỨC BIỂU ĐẠT NGHĨA BỊ ĐỘNG TRONG TIẾNG HÀN VÀ TIẾNG VIỆT

2025-06-11T17:12:03+07:00

Câu bị động là một kiểu câu phổ quát ở nhiều ngôn ngữ trên thế giới. Sự khác biệt về phương thức diễn đạt câu bị động là do khác biệt về loại hình và về thói quen ngôn ngữ của các dân tộc. Trong chương trình giảng dạy tiếng Hàn dành cho người nước ngoài, vấn đề câu bị động và các dạng thức bị động được đề cập từ bậc trung cấp. Điều này cho thấy câu bị động tiếng Hàn mặc dù là một phổ quát ngôn ngữ nhưng là vấn đề tương đối phức tạp đối với học viên nước ngoài.
Trong nghiên cứu này chúng tôi áp dụng phương pháp tiếp cận từ ngữ pháp nhà trường, nhằm mục tiêu (i) xem xét về câu bị động và phương thức diễn đạt nghĩa bị động trong tiếng Hàn, tiếng Việt; (ii) xem xét phương pháp giảng dạy câu bị động trong giáo trình tiếng Hàn dành cho người Việt Nam; và (iii) mô tả mối quan hệ giữa phương tiện biểu đạt và ngữ nghĩa phục vụ cho việc đối dịch câu bị động tiếng Hàn và tiếng Việt.

CÁC ĐẶC ĐIỂM CHUYỂN DỊCH TÊN MÓN ĂN TIẾNG VIỆT SANG TIẾNG NGA

2025-06-11T17:15:55+07:00

Bài báo phân tích các đặc điểm chuyển dịch tên món ăn tiếng Việt sang tiếng Nga từ khía cạnh ngôn ngữ học và lý thuyết dịch. Mục tiêu nghiên cứu là xác định các vấn đề còn tồn tại và chiến lược chủ đạo trong dịch thuật tên món ăn tiếng Việt sang tiếng Nga. Phương pháp nghiên cứu bao gồm thống kê và phân tích thành phần. Kết quả nghiên cứu cho thấy việc phiên âm/ phiên tự tên món ăn Việt Nam sang tiếng Nga vẫn còn một số điểm chưa thống nhất, một phần do quy tắc phiên âm/ phiên từ từ mượn tiếng Việt sang tiếng Nga của nhiều tác giả có thể khác nhau. Mặt khác hiện mới chỉ tồn tại quy tắc phiên âm/ phiên tự tên người và địa danh tiếng Việt, do đó bài viết đề xuất việc cần thiết xây dựng quy tắc phiên âm/ phiên tự cho các nhóm từ vựng không có tương đương khác từ tiếng Việt sang tiếng Nga. Ngoài ra, kết quả phân tích cho thấy chiến lược ưu tiên trong dịch thuật tên món ăn từ tiếng Việt sang tiếng Nga là ngoại lai hóa kết hợp chú thích.

GIẢNG DẠY DỊCH NÓI NHẬT - VIỆT CHO HỌC VIÊN NGƯỜI NHẬT (TRÊN CỨ LIỆU CÁC VĂN KIỆN TIẾNG NHẬT GẮN VỚI GIAO TIẾP QUỐC TẾ)

2025-06-11T17:19:50+07:00

Bài viết nêu và đề xuất phương hướng giải quyết một số vấn đề thực tiễn đặt ra trong giảng dạy thực hành dịch Nhật - Việt cho người Nhật có trình độ tiếng Việt ở bậc trung - cao cấp. Nguồn ngữ liệu là các bài phát biểu, diễn thuyết của các đại sứ, các quan chức cấp cao của Nhật thuộc các lĩnh vực chính trị, ngoại giao. Đề xuất chính của chúng tôi là căn cứ vào đặc thù khác biệt của tiếng Nhật và tiếng Việt, cần thực hiện một số thao tác xử lí cơ bản phù hợp với ngữ cảnh, vị thế của người nói - người nghe. Nghiên cứu trường hợp này gợi mở các vấn đề về lí thuyết dịch trong công tác đào tạo biên - phiên dịch cho người Nhật và người Việt tại Việt Nam.

KHUNG LÝ THUYẾT TOÀN DIỆN VỀ ĐÁNH GIÁ TÍNH CHÍNH XÁC TRONG DỊCH THUẬT

2025-06-11T17:24:06+07:00

Tính chính xác là yếu tố cốt lõi trong nghiên cứu và thực hành dịch thuật, nhưng vẫn thiếu một khung lý thuyết toàn diện để phân tích và đánh giá yếu tố này. Nghiên cứu này đề xuất một khung lý thuyết hệ thống hóa các thành phần chính của tính chính xác trong dịch thuật. Thông qua việc phân tích các lý thuyết hiện có, khung lý thuyết được đề xuất gồm ba thành phần chính: (1) sự tương đương về nghĩa; (2) tổ chức cách thức trình bày văn bản; (3) cấu trúc ngữ pháp. Khung lý thuyết không chỉ đóng góp vào việc nâng cao hiệu quả giảng dạy và nghiên cứu dịch thuật mà còn hỗ trợ các tổ chức dịch thuật trong việc đánh giá chất lượng dịch. Những hạn chế của nghiên cứu bao gồm thiếu dữ liệu thực nghiệm để xác nhận độ tin cậy của khung lý thuyết và khả năng áp dụng hạn chế đối với các loại văn bản, cặp ngôn ngữ, cũng như trình độ chuyên môn của người dùng. Các nghiên cứu trong tương lai cần tập trung vào việc kiểm chứng trên quy mô lớn và phát triển thang điểm đánh giá để ứng dụng thực tiễn.

XÂY DỰNG BẢNG HỎI VỀ VIỆC SỬ DỤNG CÁC CHIẾN LƯỢC HỌC KỸ NĂNG NÓI TIẾNG ANH TỰ ĐIỀU CHỈNH

2025-06-10T18:23:56+07:00

Nghiên cứu này nhằm xây dựng một bảng hỏivề việc sử dụng các chiến lược học kỹ năng nói tự điều chỉnh dựa trên Mô hình tự điều chỉnh chiến lược (S2R) của Oxford (2011). Nghiên cứu được thực hiện với 379 sinh viên (78 nam, 301 nữ) học tiếng Anh như một ngoại ngữ, lựa chọn ngẫu nhiên tại một trường đại học ở Hà Nội. Để xác định độ chuẩn xác về cấu trúc của thang đo, nhóm tác giả đã sử dụng phương pháp phân tích nhân tố khám phá (EFA) và phân tích nhân tố khẳng định (CFA). Theo kết quả EFA, bảng hỏi bao gồm 40 câu theo thang đo Likert 5 mức được chia cho 06 nhóm chiến lược với tổng phương sai trích đạt ,829%, hệ số tải của 40 nhân tố nằm trong khoảng từ 0,922 đến 0,691. Kết quả CFA đã khẳng định kết quả của EFA và các chỉ số cho thấy mô hình có độ phù hợp chấp nhận được (CMIN / df = ,424, CFI = 0,971, GFI = 0,884, RMSEA =0.033 và TLI =0,969). Hệ số tin cậy 0,82 cho thấy mô hình đáng tin cậy. Kết quả cho thấy bảng hỏi là một công cụ khả thi và đáng tin cậy, có thể được sử dụng để xác định các chiến lược học nói ưa thích và mức độ áp dụng các chiến lược đó của người học tiếng Anh như một ngoại ngữ.

SỬ DỤNG ĐA NGÔN NGỮ TRONG GIẢNG DẠY NGOẠI NGỮ TIẾNG TÂY BAN NHA TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÀ NỘI

2025-06-11T16:08:23+07:00

Bài viết trình bày kết quả phân tích phương pháp sử dụng đa ngôn ngữ trong giảng dạy tiếng Tây Ban Nha tại Trường Đại học Hà Nội (HANU). Từ những quan sát trực quan chúng tôi rút ra rằng cả giảng viên người Việt Nam và giảng viên người nước ngoài đều sử dụng các ngôn ngữ khác tiếng Tây Ban Nha mà sinh viên có thể sử dụng được, như tiếng Việt và tiếng Anh, làm ngôn ngữ giảng dạy và trong một số hoạt động sư phạm. Phương pháp này cho phép sinh viên có thể hiểu kĩ hơn những khái niệm phức tạp và tự tin hơn trong quá trình học tập. Việc áp dụng này phù hợp với xu hướng tự nhiên của sinh viên là sử dụng ngôn ngữ mẹ đẻ hoặc ngoại ngữ quen thuộc, đặc biệt là ở cấp độ cơ bản, để tiếp cận với ngoại ngữ mới. Phương pháp này được xây dựng dựa trên khả năng đa ngôn ngữ của giảng viên, đồng thời hướng đến việc đáp ứng những đổi mới trong chương trình đào tạo hiện đại và tuân thủ các quy định của ngành giáo dục Việt Nam. Trong quá trình giảng dạy, giảng viên áp dụng phương pháp đa ngôn ngữ một cách có chừng mực ở các trình độ thấp. Đối với trình độ cao hơn, việc sử dụng đa ngôn ngữ sẽ giảm bớt, thay vào đó, ưu tiên tiếng Tây Ban Nha để tăng cường sự tiếp xúc của sinh viên với ngôn ngữ này. Theo quan sát, mặc dù chiến lược này giúp cải thiện khả năng hiểu bài của sinh viên, nhưng cũng có thể làm giảm khả năng tiếp xúc cần thiết với tiếng Tây Ban Nha và làm chậm lại quá trình sử dụng ngôn ngữ mục tiêu trong giao tiếp.

ẢNH HƯỞNG CỦA MÔI TRƯỜNG LỚP HỌC ĐẾN MỨC ĐỘ SẴN SÀNG GIAO TIẾP CỦA SINH VIÊN VIỆT NAM HỌC TIẾNG ANH NHƯ MỘT NGOẠI NGỮ DƯỚI GÓC NHÌN CỦA SINH VIÊN

2025-06-11T16:25:52+07:00

Nghiên cứu này khám phá nhận thức của sinh viên Việt Nam học tiếng Anh như một ngoại ngữ về các yếu tố môi trường lớp học ảnh hưởng đến sự sẵn sàng giao tiếp của họ thông qua phương pháp hiện tượng học. Qua phân tích chủ đề từ các cuộc phỏng vấn bán cấu trúc, ba nhóm yếu tố chính đã được xác định: các yếu tố liên quan đến giáo viên, động lực giữa bạn học, và nhiệm vụ học tập. Trong số các yếu tố liên quan đến giáo viên, phong cách giảng dạy, sự hỗ trợ tinh thần, mức độ gần gũi, thời gian chờ và phản hồi được coi là có tác động lớn nhất đến mức độ sẵn sàng giao tiếp của sinh viên. Các yếu tố liên quan đến bạn học như mối quan hệ, sự hợp tác, thái độ học tập và trình độ ngôn ngữ cũng có vai trò quan trọng. Ngoài ra, chủ đề thảo luận và loại hình nhiệm vụ học tập cũng là những yếu tố dự báo rõ nét về mức độ sẵn sàng giao tiếp. Tuy chỉ giới hạn ở sinh viên chuyên ngành tiếng Anh và sử dụng phương pháp phỏng vấn bán cấu trúc nhưng nghiên cứu này cung cấp những thông tin quý giá và đề xuất được các khuyến nghị mang tính sư phạm. Giáo viên được khuyến khích áp dụng các phương pháp giảng dạy giao tiếp và xây dựng mối quan hệ tốt với sinh viên. Hơn nữa, sự cộng tác tích cực của bạn học được coi là động lực khuyến khích sự tham gia của sinh viên, đặc biệt đối với những người có trình độ tiếng Anh thấp.

ĐẶC ĐIỂM TÂM LÝ TRONG DẠY VÀ HỌC NGOẠI NGỮ

2025-06-11T17:07:09+07:00

Bài viết tập trung nghiên cứu tâm lý giảng dạy ngoại ngữ. Theo quan điểm triết học và tâm lý học, ngôn ngữ là một hệ thống ký hiệu, đóng vai trò là phương tiện của hoạt động giao tiếp và tư duy của con người. Thông qua ngôn ngữ, khả năng tự nhận thức của một người được thể hiện, thông tin được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác và được lưu trữ. Không phải ngẫu nhiên mà nhiều nhà nghiên cứu nhận thấy sự cần thiết phải cập nhật các hình thức và phương pháp giảng dạy ngoại ngữ, và xem xét lại các khái niệm tâm lý-sư phạm từng tác động đáng kể đến việc giảng dạy. Các hình thức và phương pháp này cần được thiết kế lại sao cho phù hợp với những thay đổi trong bối cảnh ngày nay.