BÀN VỀ ĐIỀU KIỆN ĐỂ DANH TỪ THUỘC TRẠNG NGỮ CỦA ĐỘNG TỪ “服务”、“学习” CHUYỂN THÀNH TÂN NGỮ

Tóm tắt

Cũng như trong tiếng Việt, trong tiếng Hán hiện đại, hai động từ “服务”(phục vụ) và “学习”(học tập) được sử dụng với tần số cao, cả trong khẩu ngữ lẫn bút ngữ. Khi nói về đối tượng của hành động, cách dùng của động từ “服务” (phục vụ) và “学习” (học tập) là phía trước động từ dùng giới từ dẫn ra đối tượng của hành động, tạo nên kết cấu trạng-động từ. Tuy nhiên, sau khi danh từ thuộc trạng ngữ chuyển về phía sau, hai động từ “服务”và “学习” lại có thể trực tiếp mang tân ngữ. Bài viết này phân tích điều kiện để danh từ thuộc trạng ngữ của hai động từ “服务” và “学习” chuyển thành tân ngữ. “Danh từ thuộc trạng ngữ” nêu ra trong bài viết này là “danh từ đứng sau một giới từ, cùng giới từ này tạo nên trạng ngữ của động từ, và sau khi chuyển về phía sau thì trở thành tân ngữ của động từ.” Ở đây chúng tôi gọi hiện tượng dịch chuyển về phía sau này là hiện tượng “danh từ thuộc trạng ngữ chuyển thành tân ngữ của động từ”. Ví dụ: “为人民服务”(vì nhân dân phục vụ) chuyển thành “服务人民” (phục vụ nhân dân), “向雷锋学习” (học tập theo Lôi Phong) chuyển thành “学习雷锋” (học tập Lôi Phong).