Tạp chí Khoa học Ngoại ngữ

MỨC ĐỘ BAO PHỦ TỪ VỰNG VÀ TIỀM NĂNG HỌC TỪ VỰNG NGẪU NHIÊN TRONG GIÁO TRÌNH TIẾNG ANH DÀNH CHO SINH VIÊN VIỆT NAM HỌC TIẾNG ANH NHƯ MỘT NGOẠI NGỮ

Lê Hoàng Thu Anh, Nguyễn Hồng Giang (Tác giả) — Tue, 26 Aug 2025 00:00:00 +0700

Nghiên cứu này trình bày phân tích dựa trên ngữ liệu về mức độ bao phủ từ vựng trong các văn bản đọc của giáo trình Inside Reading dành cho sinh viên một trường đại học ở Việt Nam. Nghiên cứu khảo sát đặc điểm từ vựng của các văn bản đọc và đánh giá mức độ lặp lại của các từ chưa quen thuộc nhằm xác định liệu các văn bản này có hỗ trợ việc tiếp thu từ vựng ngẫu nhiên hay không. Các đoạn văn trong giáo trình được xử lý bằng công cụ Vocabprofilers trên trang Lextutor.ca, và được so sánh với kết quả từ bài kiểm tra Vocabulary Size Test. Tám mươi sáu sinh viên tham gia bài kiểm tra Vocabulary Size Test để xác định quy mô vốn từ vựng của người học. Kết quả cho thấy mức độ bao phủ từ vựng 95% đạt được với 4.000 từ phổ biến nhất và mức bao phủ tối ưu 98% đạt được với 6.000 từ. Với vốn từ vựng thụ động trung bình khoảng 8.000 từ của người tham gia, kết quả cho thấy các văn bản phù hợp với trình độ người học. Tuy nhiên, các nhóm từ mới hiếm khi xuất hiện lại. Mặc dù tài liệu đọc hỗ trợ hiểu bài, chúng ít tạo cơ hội củng cố từ vựng mới. Kết quả nghiên cứu đưa ra gợi ý cho người thiết kế giáo trình và giáo viên.

DẠY VÀ HỌC BIÊN DỊCH TIẾNG PHÁP KINH TẾ Ở TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP

Lê Thùy Dương (Tác giả) — Tue, 26 Aug 2025 00:00:00 +0700

“Biên dịch kinh tế” là học phần quan trọng trong chương trình đào tạo đại học giảng dạy bằng tiếng Pháp ở Trường Đại học Thương mại nhằm phát triển kỹ năng dịch thuật và nâng cao khả năng tìm việc làm cho sinh viên. Tuy nhiên, do chủ yếu dựa trên kinh nghiệm của giảng viên, việc dạy dịch kinh tế còn nhiều bất cập về nội dung, phương pháp và đánh giá kết quả. Những hạn chế này cũng như những khó khăn chính trong giảng dạy và học tập được chứng minh qua kết quả khảo sát sinh viên và phỏng vấn bán cấu trúc giảng viên của Trường mà chúng tôi đã thực hiện. Từ đó, chúng tôi đề xuất các giải pháp cụ thể: cập nhật nội dung giảng dạy, đổi mới phương pháp đánh giá, khuyến nghị cho giảng viên áp dụng chiến lược giảng dạy phù hợp, và hướng dẫn sinh viên tối ưu hóa quá trình học tập.

TÍNH HIỆU QUẢ CỦA VIỆC SỬ DỤNG VIDEO NGUYÊN GỐC TRONG GIẢNG DẠY THÀNH NGỮ TIẾNG ANH CHO SINH VIÊN MỘT TRƯỜNG ĐẠI HỌC TẠI VIỆT NAM

Lại Duy Hưng, Đặng Ngân Giang (Tác giả) — Tue, 26 Aug 2025 00:00:00 +0700

Nghiên cứu này tìm hiểu tính hiệu quả của việc sử dụng các trích đoạn phim và chương trình truyền hình trong giảng dạy thành ngữ tiếng Anh cho sinh viên Việt Nam. 44 sinh viên trình độ A2 ở 2 lớp học tại một trường đại học công lập ở Hà Nội đã được chia thành hai nhóm và được học 20 thành ngữ tiếng Anh trong 6 buổi học trong 3 tuần liên tục. Nhóm thực nghiệm học thành ngữ thông qua các trích đoạn video nguyên gốc, trong khi nhóm đối chứng được giảng dạy theo phương pháp truyền thống. Các bài kiểm tra trước và sau thử nghiệm giảng dạy được sử dụng để đo lường mức độ hiểu thành ngữ của sinh viên. Kết quả phân tích thống kê mô tả và suy luận cho thấy nhóm thực nghiệm có kết quả vượt trội đáng kể so với nhóm đối chứng. Những phát hiện này nhấn mạnh lợi ích sư phạm của việc tích hợp tài liệu nghe nhìn nguyên gốc vào giảng dạy thành ngữ cho người học tiếng Anh như một ngoại ngữ tại Việt Nam, đồng thời gợi ý tiềm năng áp dụng phương pháp này trong các bối cảnh tương tự tại bậc đại học ở khu vực Đông Nam Á.

CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CHO VIỆC BIÊN SOẠN GIÁO TRÌNH PHIÊN DỊCH PHÁP-VIỆT, TRÌNH ĐỘ CƠ BẢN

Lưu Mỹ Lý, Nguyễn Hữu Ngọc Khánh, Nguyễn Thị Cúc Phương (Tác giả) — Tue, 26 Aug 2025 00:00:00 +0700

Bài báo giới thiệu quy trình biên soạn Giáo trình Phiên dịch Pháp-Việt trình độ cơ bản và giảng dạy thử nghiệm với 46 sinh viên năm thứ 3, trong học phần Phiên dịch cơ bản của chương trình đào tạo Cử nhân ngôn ngữ Pháp định hướng Biên-Phiên dịch tại Trường Đại học Hà Nội. Quy trình biên soạn giáo trình tuân thủ các bước của phương pháp nghiên cứu phát triển sản phẩm. Nội dung giảng dạy được biên soạn theo yêu cầu của Đề cương chi tiết học phần đã được Nhà trường phê duyệt. Phương pháp giảng dạy và kiểm tra đánh giá chuẩn đầu ra của học phần được giải thích dựa trên một số lý thuyết nền tảng về giảng dạy biên-phiên dịch và tâm lý học tri nhận. Sự hài lòng của sinh viên về kết quả thử nghiệm giáo trình được đánh giá thông qua một bảng hỏi và một buổi phỏng vấn bán cấu trúc. Kết quả này được phân tích định tính và định lượng để nâng cao chất lượng giáo trình trước khi đưa vào sử dụng chính thức.

CÁCH MIÊU TẢ CÂU VÀ CÚ TRONG NGÔN NGỮ HỌC VÀ VIỆT NGỮ HỌC

Nguyễn Thiện Giáp (Tác giả) — Tue, 26 Aug 2025 00:00:00 +0700

Bài viết xem xét sự hình thành và ứng dụng của thuật ngữ câu và cú trong ngôn ngữ học và Việt ngữ học, đã phân biệt rõ ràng câu là đơn vị giao tiếp nhỏ nhất và cú là đơn vị cấu trúc dùng để cấu tạo câu. Câu và cú không cùng cấp bậc. Cũng như đoản ngữ, cú là những cú tố - đơn vị trung gian giữa từ và câu. Bằng cách so sánh cách miêu tả câu và cú trong các lí thuyết ngữ pháp khác nhau, các nhà ngôn ngữ học khác nhau, bài viết đã khám phá ra sự tiến triển theo thời gian của việc miêu tả ngữ pháp của các ngôn ngữ. Trên cơ sở đó, bài viết đề xuất phương hướng miêu tả ngữ pháp thích hợp với tiếng Việt: coi vị từ là trung tâm của cú, phân biệt cách miêu tả cú và câu, gạt bỏ quan niệm câu phải có chủ ngữ và vị ngữ.

TƯƠNG TÁC LIÊN NHÂN TRONG ÁN VĂN VƯƠNG QUỐC ANH THEO LÝ THUYẾT SIÊU DIỄN NGÔN: NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP

Phạm Thị Thùy Dung, Phan Tuấn Ly (Tác giả) — Tue, 26 Aug 2025 00:00:00 +0700

Phân tích đặc điểm liên nhân trong diễn ngôn là vấn đề được quan tâm trong xu hướng nghiên cứu ngữ học hiện nay. Bài viết này nghiên cứu đặc điểm của tương tác liên nhân trong án văn, một thể loại diễn ngôn pháp lý của Tòa án Tối cao Vương quốc Anh. Lý thuyết Siêu diễn ngôn (metadiscourse) do Hyland (2005) phát triển là cơ sở lý thuyết cho các phân tích liên nhân trong diễn ngôn án văn. Trên cơ sở ngữ liệu là một án văn được đăng tải trên trang thông tin của Toà án Tối cao, nghiên cứu này sử dụng phương pháp miêu tả ngôn ngữ học, phân tích diễn ngôn và thủ pháp thống kê để khái quát đặc trưng ở bình diện liên nhân của án văn. Kết quả nghiên cứu cho thấy chỉ tố nhấn mạnh, chỉ tố biểu thị thái độ và chỉ tố tự đề cập xuất hiện với tần suất nhiều hơn so với chỉ tố tham thoại và chỉ tố rào đón. Các chỉ tố nhấn mạnh, biểu thị thái độ và tự đề cập có tần suất xuất hiện lần lượt là 35,8%, 24,6% và 24%. Bài viết cũng chỉ ra rằng lý thuyết Siêu diễn ngôn hữu dụng trong việc phân tích bình diện nghĩa liên nhân của văn bản viết.

NHÓM TỪ VỰNG - NGỮ NGHĨA CỦA CÁC TÍNH TỪ CHỈ PHẨM CHẤT CÁ NHÂN TRONG TIẾNG NGA HIỆN ĐẠI

Phạm Thị Hương (Tác giả) — Tue, 26 Aug 2025 00:00:00 +0700

Bài viết nghiên cứu cấu tạo của tính từ thuộc nhóm từ vựng - ngữ nghĩa chỉ “Phẩm chất cá nhân” trong tiếng Nga hiện đại, nêu đặc điểm ngữ nghĩa chính của các tính từ này và đặc điểm ngữ đoạn của chúng. Trong nghiên cứu này, tài liệu minh họa được thu thập bằng phương pháp lấy mẫu liên tục có mục tiêu, sử dụng phương pháp quan sát ngôn ngữ và so sánh các đơn vị ngôn ngữ, phương pháp phân tích ngữ cảnh và diễn giải phong cách các tính từ của mô hình ngữ nghĩa cụ thể; ngoài ra, trong một số trường hợp, đã sử dụng cả phương pháp phân tích thành phần và thực hiện nghiên cứu với các nguồn từ điển học. Việc lựa chọn phân tích nhóm tính từ biểu thị phẩm chất cá nhân là hoàn toàn phù hợp, bởi tính từ là một loại từ loại với ý nghĩa phạm trù và khả năng "tô màu" cho thế giới khách quan. Hơn nữa, chức năng miêu tả và đánh giá của tính từ thường không thể tách rời nhau, điều này đặc biệt quan trọng khi xây dựng chân dung miêu tả các nhân vật. Tính từ nhóm này là một công cụ mạnh mẽ và súc tích để đánh giá và mô tả con người, nhân vật trong câu chuyện cụ thể, và còn giúp cho người đọc cảm nhận về nhân vật được dễ dàng và và sinh động hơn.

ẨN DỤ VÀ HOÁN DỤ Ý NIỆM: NGHIÊN CỨU MỘT SỐ BIỂU THỨC NGÔN NGỮ TIẾNG VIỆT VÀ TIẾNG ANH

Ngô Bảo Tín, Đào Duy Tùng (Tác giả) — Tue, 26 Aug 2025 00:00:00 +0700

Ẩn dụ và hoán dụ ý niệm là những đối tượng nghiên cứu trọng tâm của Ngôn ngữ học tri nhận. Trong bài viết này, chúng tôi nghiên cứu và trình bày về các biểu thức ngôn ngữ mang tính ẩn dụ và hoán dụ trong tiếng Việt và tiếng Anh. Với mục đích này, chúng tôi sử dụng kết hợp các phương pháp nghiên cứu như phương pháp miêu tả, phương pháp phân tích dữ liệu, phương pháp MIP (nhận diện ẩn dụ). Trên bình diện lí luận, bài viết góp phần vào việc nghiên cứu hình thái ngôn ngữ và mối quan hệ giữa hình thái ngôn ngữ với nghĩa của ngôn ngữ. Về ứng dụng thực tiễn, bài viết có thể là tài liệu tham khảo phục vụ cho việc dạy học và nghiên cứu Ngôn ngữ học và Văn học.

HỢP TÁC SINH VIÊN QUỐC TẾ TRONG LĨNH VỰC NGHIÊN CỨU TIẾNG NGA: NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP HỘI SINH VIÊN VIỆT NAM TẠI LIÊN BANG NGA

Alyona Mikhailovna Shtetsberg (Tác giả) — Tue, 26 Aug 2025 00:00:00 +0700

Hiện nay, việc học tiếng Nga của sinh viên Việt Nam trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết do ảnh hưởng của các yếu tố lịch sử, tình hình chính sách đối ngoại hiện tại giữa hai quốc gia, cùng với động lực tài chính từ các học bổng và nguồn tài trợ chính phủ của Liên bang Nga và Việt Nam. Các hoạt động ngoại khóa nhằm nâng cao trình độ tiếng Nga của sinh viên quốc tế đòi hỏi sự quan tâm đặc biệt, tuy nhiên hiện tại vấn đề này vẫn chưa được nghiên cứu sâu rộng. Bài báo tập trung nghiên cứu các sáng kiến của sinh viên Việt Nam tại Liên bang Nga, cũng như tầm quan trọng của các sáng kiến này trong quá trình học tập. Giao tiếp liên văn hóa và môi trường ngôn ngữ đều đóng vai trò quan trọng trong việc tiếp thu và phát triển kĩ năng ngôn ngữ, đặc biệt là kĩ năng nói. Bài báo này trình bày kinh nghiệm của sinh viên Việt Nam theo học tại Học viện Hành chính Công và Kinh tế Quốc dân Nga (Liên bang Nga), cũng như kinh nghiệm của sinh viên Việt Nam từ các trường đại học khác tại Nga. Ngoài ra, để tái hiện bức tranh tổng thể về sự hình thành các Hiệp hội sinh viên Việt Nam tại Liên bang Nga, bài viết còn tập trung nghiên cứu lịch sử quan hệ giữa hai nước dưới thời kỳ Xô Viết, cùng với các hoạt động của Hiệp hội sinh viên tốt nghiệp các trường đại học Liên Xô. Việc thành thạo ngoại ngữ hoàn toàn không thể đạt được nếu thiếu các hoạt động ngoại khóa. Vì vậy, bài viết này sẽ có giá trị đối với các chuyên gia trong lĩnh vực quan hệ quốc tế, sinh viên Việt Nam học tiếng Nga, giảng viên, giáo viên Nga ngữ, những người tham gia trực tiếp, và đóng vai trò quan trọng trong quá trình giáo dục.

"SỰ NGHIỆP VĨNH CỬU CỦA CHÚNG TA" - SỨ MỆNH CỦA VĂN HỌC NGA TRONG THẾ GIỚI HIỆN ĐẠI

Olga Anatolyevna Berdnikova (Tác giả) — Tue, 26 Aug 2025 00:00:00 +0700

Bài báo phân tích đặc trưng của văn hoá Nga, nền văn hóa đảm nhận sứ mệnh to lớn trong bối cảnh thế giới hiện đại. Đại thi hào A.X. Puskin khẳng định đây là sứ mệnh tiên tri của nhà hoạt động văn hóa, hướng tới việc hình thành nhân cách con người trên phương diện tinh thần và đạo đức, cũng như kiến tạo hệ thống các giá trị tâm hồn của con người. Văn học Nga là sự thể hiện toàn diện nhất của nền văn hoá Nga, kế thừa những giá trị vĩnh cửu bắt nguồn từ truyền thống văn hoá tinh thần của Cơ đốc giáo. Nguyên mẫu lễ Phục sinh đóng vai trò nền tảng trong văn hoá Nga, là khởi nguồn của niềm hy vọng về sự hồi sinh và chuyển hóa đạo đức của con người. Các đặc trưng khởi nguyên về đạo đức bao gồm lòng hướng thiện, nhu cầu sám hối, thức tỉnh lương tâm, sự từ chối cái ác và khát vọng vượt qua điều ác, cũng như khát khao tinh thần là những đức tính dẫn dắt con người đến với chân lý và lẽ phải. Đây cũng chính là những giá trị tinh thần mà văn học Nga hướng đến nhằm nuôi dưỡng và khơi dậy trong lòng độc giả. Những tư tưởng và hình ảnh đặc trưng của văn học Nga không chỉ mang lại cho nền văn học này nét thú vị mà còn giúp nó dễ dàng tiếp cận với độc giả từ nhiều quốc gia và lục địa khác nhau trên thế giới.

ĐẶC ĐIỂM VĂN HÓA DÂN TỘC CỦA TỪ VỊ TIẾNG CƯỜI TRONG TIẾNG NGA

Larisa Vasilyevna Rybacheva (Tác giả) — Tue, 26 Aug 2025 00:00:00 +0700

Bài viết phân tích khái niệm tiếng cười như là một trong những hoạt động tinh thần đặc trưng của con người và xã hội, đồng thời làm rõ khía cạnh thần thoại hóa của tính cách dân tộc Nga. Bài viết tập trung nghiên cứu bản chất của lý thuyết khôi hài trong văn học văn hóa Nga, đặc biệt là qua các tác phẩm của V.Ya. Proppa, M.M. Bakhtin, Y. Borev, L.V. Karasev… Mô hình từ vựng-ngữ nghĩa của các từ chỉ tiếng cười (hài hước, dí dỏm, đùa cợt, chế giễu, mỉa mai, châm biếm) được phân tích chi tiết trong các tác phẩm này. Bài viết đã xem xét tiếng cười như một phương tiện để tăng cường sự hiểu biết liên văn hóa trong các giờ học tiếng Nga như một ngoại ngữ. Bài viết hệ thống hóa một chuỗi các động từ đồng nghĩa với từ cười trong tiếng Nga cổ (chế nhạo ác ý, nhiếc móc), đồng thời chỉ ra được các liên kết cấu tạo từ hiện đại của từ vựng cười. Bản chất khác thường của khái niệm này được thể hiện rõ nét qua hệ thống tục ngữ và ca dao Nga, cũng như trong những cách ngôn của các nhà văn Nga.